Bibliography

2024

-

Jörg Kaspert, 'Vom Fotografen zum Zeichner & zuruck', Harzer Panorama am Sonntag, 18.02.24

Janek Wiechers, 'Assoziativ und verrätselt: Doppelausstellung "Der heimliche Kaiser"', NDR, 17.02.24

Regine Nahrwold, 'Der Widerschein der Vergangenheit', Braunschweiger Zeitung, 16.02.24

Petra Hartmann, 'Vom Jahr 1965 aus in alle Zeit der welt', Goslarsche Zeitung, 16.02.24

'Doppelausstellung in Goslar und Braunschweig', Goslarsche Zeitung, 15.02.24

2023

-

'Marcel van Eeden, 1898: Schatten der Erinnerung', Artline Magazin, 11.10.23

Hans-Dieter Fronz, 'Künstler Hans Thoma in der Kritik', Mannheimer Morgen, 04.10.23

Adrienne Braun, 'Ausweisung', art Magazin, Oktober 2023

Kees Keijer, 'De gevolgen van troonopvolgingen', Het Parool, 19.09.23

Julia Schmidt, 'Gummidrucke der Geschichte', FAZ, 12.09.23

Adrienne Braun, 'Der Nazi-Liebling war Antisemit', Schwäbische Zeitung, 12.09.23

Susanne Filz, 'Thoma-Staatspreis unter Druck, Südkurier 08.09.23

Susanne Filz, 'Thoma-Staatspreis auf dem Prüfstand', Badische Zeitung, 08.09.23

Kathryn Babeck, 'Es bleiben Fragezeichen', Die Oberbadische, 02.09.23

Kathryn Babeck, 'Vorbehalte gegen den Namensgeber', Die Oberbadische, 02.09.23

Peter Schütz, 'Problematische Ansichten im Fokus', Alb Bote/ Südkurier, 26.08.23

Uli Fricker, 'Ich entdeckte antisemitische Textstellen', Südkurier, 26.08.23

Joseph Croitoru, 'Völkischer Heimatmaler? Marcel van Eeden Forschung zu Hans Thoma', Deutschlandfunk, 21.08.23

Sebastian Frenzel, 'Der nächste Preisträger wird in eine Zwickmühle geraten', Monopol, 17.08.23

Hans-Dieter Fronz, 'Reise in die Vergangenheit', Badische Zeitung, 16.08.23

Hans-Dieter Fronz, 'Vorwürfe gegen Schwarzwald-Künstler: War Hans Thoma ein Antisemit?'. Südkurier, 15.08.23

Hans-Dieter Fronz, 'Preisträger stellt Preis in Frage', BadenOnline, 14.08.23

'Hans-Thoma-Preis 2023 geht an Niederländer Marcel van Eeden', SWR Aktuell (TV) 13.08.23

Susanne Filz, 'Poetische Bilder und eine denkwürdige Diskussion', Badische Zeitung, 13.08.23

Adrienne Braun, 'Wird Hans-Thoma-Preis umbenannt?', Stuttgarter Zeitung/ Eßlinger Zeitung, 13.08.23

Suzanne Filz & René Zipperlein, 'Eine Preisvergabe als Auftakt zur Diskussion über Hans Thoma', Badische Zeitung, 13.08.23

Andreas Jutter, 'Ministerium zeigt sich "ergebnisoffen" ', BNN, 12.08.23

'Karlsruher Kunstakademie-Rektor Marcel van Eeden bringt dunkle Seite von Hans Thoma ans Licht', BNN, 12.08.23

'Thoma-Preisträger van Eeden setzt sich mit Thoma-Vergangenheit auseinander', SWR Aktuell, 12.08.23

René Zipperlen, 'Muss Hans Thoma neu vermessen werden?', Badische Zeitung, 12.08.23

'"Hans-Thoma-Kunstpreis" 2023 wird verliehen: Aber ist er überhaupt zeitgemäß?', BadenTV Aktuell, 12.08.23

René Zipperlen, 'Wie antisemitisch war der Schwarzwaldmaler Hans Thoma?', Badische Zeitung, 11.08.23

'Wie antisemitisch war Hans Thoma?', SWR2 Kultur Aktuell, 11.08.23

Christiane Sahli, 'Kunstpreis für Marcel van Eeden'

Marie-Dominique Wetzel, 'Von den Nazis nicht nur vereinnahmt', SWR Kultur, 10.08.23

Georg Patzer, 'Die dunkle Seite des Landschaftsmalers', BNN, 10.08.23

Andreas Jüttner, 'Schatten über Thoma-Preis', BNN, 10.08.23

'Die außergewöhnlichen Bildergeschichten des Marcel van Eeden ', SWR Kultur (TV), 23.07.23

Karin Steinebrunner, 'Einsatz für den künstlerischen Nachwuchs', Badische Zeitung, 21.07.23

Luise Weidlich, 'Am Puls der rastlosen Metropole', F.A.Z., 24.01.23

Bart Dirks, ' Geest van de gasfabriek', De Volkskrant, 06.01.23

2022

-

Kai Scharffenberger, 'Drawing Rooms in Karlsruhe', Die Rheinpfalz, 22.12.22

Hendrik van Leeuwen, 'In het voetspoor van Van Gogh', Den Haag Centraal , 22.12.22

Marie-Dominique Wetzel, 'Mysteriöse Geschichten aus der Vergangenheit', SWR2, 29.11.22

'Marcel van Eeden erhält Kunstpreis', FAZ, 15.11.22

'Auszeichnung fuer "Ausnahmekünstler"', BNN, 14.11.22

Cat.Der Sprung vom Trottoir, text Michael Hübl, 11.22

Georg Patzer, 'Diskrete Annäherung', Die Rheinpfalz, 31.10.22

Carmela Thiele, 'Zwei manische Zeichner', BNN, 28.10.22

Paola van de Velde, 'Moment met Vincent', De Telegraaf, 21.09.22

Kees Keijer, 'Terug naar de dag waarop Van Gogh de 'Gasfabriek' maakte', Het Parool, 21.09.22

2021

-

Bart Dirks, 'Een Hollander wordt rector van Kunstakademie Karlsruhe', De Volkskrant, 10.06.21

Andreas Jüttner, 'Marcel van Eeden wird neuer Rektor der Kunstakademie', BNN, 09.06.21

Cat. Crocodile Cradle, curated by Simon Moretti, 11.2022

Salon Magazin, Salon Verlag, 08.22

2020

-

Rupert Hustede, 'Schwarze Idyllen sind heute Baustellen' , BNN, 08.02.20

Elke Buhr, 'Schönheit und Tod', Monopol Magazin, 02.20

Cat. The Expressionist Figure, Walker Art Center, Minneapolis USA

Cat. Gezeichnete Stadt, Berlinische Galerie, curated by Annelie Lütgens

2019

-

Marie-Dominique Wetzel, 'Schwarze Geschichte', SWR2, 12.19

Michael Hübl, 'Irgendwo dazwischen vielleicht als Atom', BNN, 19.11.19

Cat. The Karlsruhe Sketchbook, Kunsthalle, Karlsruhe D

'Erfindergeist im Fürther Geheimlabor', Nürnberger Nachrichten, 15.01.19

'De keuze van Colin Huizing, duiding van de geest van de tijd', Het Parool & Gallery Viewer 16.05.2019

Kees Keijer, 'Anton Pieck was best wel conceptueel', Het Parool, 23.04.19

Hendrik van Leeuwen, 'Het hiervormaals van Marcel van Eeden', Den Haag Centraal, 25.04.19

Albert Wulffers, 'Het hiervoormaals', Jegens en Tevens, 24.04.19

Kees Keijer, 'Knip en plak fictie', Het Parool, 23.11.19

Willy Storck, ' Schon fast etwas gruselig', BNN, 11.12.19

Cat. Freedom, The fifty key Dutch artworks since 1968, Hans den Hartog Jager, Museum De Fundatie, Zwolle NL

Cat. Zigmund's Machine, Kunstgalerie Fürth D

Cat. The Rijnbar, Area 54, Amsterdam NL

2018

-

Susanne Kaeppele, 'Ludwigshafener Wilhelm-Hack-Museum zeigt Autofiktionen, Mannheimer Morgen, 15.11.18

Silvia Ionna, 'Artissima 25 years - The Day After', Juliet Art Magazine 04.11.18

Hanne Hagenaars, 'Ik hou van de vrijheid en gekte van koteletten', Het Parool 19.04.18

'Different Strokes', Christies Magazine 11/12 18 (p. 55- 57)

Markus Clauer, 'Die kunst der Pilzsporen', Rheinpfalz 17.11.18

Mattie Lacey-Davidson, 'Exhibit inspired by city's dark history of murder and espionage', St. Albans Review, 27.10.18

Cat.Circus Henny, NOG collectie/ Stedelijk Museum Schiedam NL

Cat. Hand Drawn, Action Packed, Hayward Gallery Touring, London GB

2017

-

Yasmijn Jarram, 'Circus Henny, 2017', Metropolis M, Nr. 6

Michael Hübl, 'Die ganze Welt ist Selbstportrait', BNN, Dec 22

Marcel van Eeden, 'Circus Henny' , Stedelijk Museum Schiedam

cat. Missing: Turm der Blauen Pferde, ed. Katja Blomberg, Berlin 2017

cat. 1525, CAC, Málaga

cat. Under Construction, ed. Römer + Römer, Berlin 2017

Marcel van Eeden, 'Short Stories', Carte Blanche 01, Salon Verlag, Koeln

Birgit Sonna, 'Holpriger Mythenritt', ART Das Kunstmagazin, 05/2017 p. 122

'Marcel van Eeden recibe en el CAC más de 53.000 visitas durante la exposición '1525'', La Vanguardia, 28.03.17

Oliver Ristau, 'Zehn Kunstcomics die man kennen muss', ART Das Kunstagazin, online

Rainer Unruh, Kunstforum 245, Zeichnungsräume II, p. 245

Andrea Hilgenstoch,' „Vermisst. Der Turm der blauen Pferde von Franz Marc“ im Haus am Waldsee', Tip Berlin, 06.03.17

Nicola Kuhn, 'Sag mir, wo die Tiere sind', Der Tagesspiegel, 03.03.17

Gabriela Arvizu, 'Marcel Van Eeden Presenta 1525 en la Costa del Sol', Argon Mexico, 09.03.17

Juan Francisco Rueda, 'Leer en dibujo', SUR, 04.03.17

Irene Galicia, 'El arte de no existir', Notodo.com, 22.02.,17

Wim Noordhoek, 'Van Eedens Short Stories', Avondlog, 15.02.17

'1525’ de Marcel van Eeden en el CAC Málaga', Yo Soy Mujer, 29.01.17

Antonio Lavier López, 'Se ha escrito un crimen en el CAC Málaga', SUR, 21.01.17

Pablo Bujalance, 'Málaga: Catedral del crimen', Málaga Hoy, 21.01.17

Ángela Rodríguez, 'Marcel Van Eeden pone el dibujo al servicio de una obra literaria en el CAC Málaga', La Opinión, 20.01.17, Revista de Arte, 22.01.17

J.J. Madueño, 'Van Eeden dibuja la «novela negra» de Málaga', ABC, 20.01.17

José Luis Picón, 'Marcel Van Eeden, el dibujo al servicio de una obra literaria', La Vanguardia, 20.01.17

'EL CAC Málaga presenta 1525, la obra más reciente de Marcel Van Eeden inspirada en Málaga', El Mundo, 20.01.17

Antonio Lavier López, 'El CAC Málaga dibuja una novela negra', SUR, 20.01.17

Francisco de la Torre,' Las historias oscuras de Marcel van Eeden llegan al CAC con '1525'', El Economista, 20.01.17

'Las historias oscuras de Van Eeden llegan al CAC con dibujos inspirados en Málaga', Europa Press, 20.01.17

Christiane Meixner, 'Das Neuland ist eine Baustelle', Der Tagesspiegel, 16.01.17

Michiel Morel, 'Omkering in de tijd: Marcel van Eeden', in: Breekijzer op het geheugen, Den Haag 2017

2016

-

cat. Zeichnungsräume/ Drawing Rooms, Hamburger Kunsthalle, Hamburg

cat. Donation Florence & Daniel Guerlain, Centre Pompidou / Kunsten, Museum of Modern Art, Paris /Aalborg

Wim Noordhoek, 'Anti-Materie', Avondlog, 7 okt

Editors' Picks: Art Los Angeles Contemporary, ArtSlant, 25 jan

R.C., 'El CAC convoca a Peter Doig, Marcel van Eeden y Travis Sommerville', Málaga Hoy, 21 dec

'Dit zijn ook tekeningen', NRC, 23 maart

FUKT, Magazine For Contemporary Drawing, no. 15, ed. Björn Hegardt, Berlin

Michael Hübl, Geschichten aus Schrift und Bild, Badische Neueste Nachrichten, Dec 26

Dominique von Burg, 'Dark Side of the Moon', Kunstforum 242

Gerhard Mack, Sammlungen beleben, NZZ am Sonntag, Oct 9

Salon no. 1, March 2016, Salon Verlag, ed. Gerhard Theewen, Koeln

Roven, Revue Critique sur le dessin contemporain, no 12

Andreas Tölke, 'Schauen, reden, begeistern', Die Welt, 29 mei

Gerard van den IJssel , 'Nieuw boek vol Haagse herinneringen', Den Haag FM, 17 feb

2015

-

cat. Tel Aviv Museum of Art Visits Berlin, Tel Aviv Museum of Art / Martin-Gropius-Bau, Berlin

cat. Drawing Now: 2015, ed. Klaus Albrecht Schröder and Elsy Lahner, Albertina Wien

cat. Kunstakademie Karlsruhe, Städtische Galerie Karlsruhe

cat. A Man Walks Into a Bar, Me Collector's Room, Berlin

Terras, Tijdschrift voor internationale literatuur en kunst, 'Marcel van Eeden', 24 maart

Robbert Roos, 6 jaar Kunsthal KAde, Amersfoort

Roger Malbert, Drawing People: The Human Figure in Contemporary Art, Thames & Hudson Ltd, London

P.C. Robinson, 'Art Review, Berlin: Vibrant Art Community Comes Alive During Gallery Weekend', Artlyst, 3 mei

Joachim Baan, Creative Culture Marcel van Eeden, Another Something

Hannah Schraven, Fenster in die Nichtexistenz, Gallerytalk.net

Claudia Wahjudi,' Tod und Teufel', Der Tagespiegel , June 6.

Hili Perlson, artnet Asks: Master of Noir Marcel van Eeden, Artnet.com

Christiane Meixner, 'Olivenbäume streicheln', Der Tagesspiegel, 31. Mar

Brigitte Borchardt-Birtbaumer, 'Die Emanzipation de Papiers', Wiener Zeitung, May 28

2014

-

cat. Dizengoff's Commission, ed. Irith Hadar, Tel Aviv Museum of Art, Tel Aviv

cat. Ohne Achtsamkeit beachte ich alles. Robert Walser und die bildende Kunst, Aargauer Kunsthaus, Aarau

Ariel Hendelman, 'A story worth telling', Jerusalem Post, 29 jan

Sacha Bronwasser, 'Het zwartste zwart', De Volkskrant, 12 juni

Sandra Smets, 'Het leven is een domme grap van de natuur', NRC, 22 mei

Machteld Leij, 'Kunst wekt ook dode materie tot leven', H ART, 5 juni

Micha Andriessen, 'Twintig jaar tekenen aan één verhaal', FD, 21 juni

Herman Rosenberg, 'Moord en mysterie in zwart en wit', AD, juni

Mathias Jansson, 'Från Bosch till Sollman - Game Art i Holland på 2000-talet', Tidningen Kulturen, 19 jun

Caroline Ludwig, 'Ter Plekke: Marcel van Eeden', Den Haag Centraal 23 mei

Eric Bos, 'Verslag uit het dodenrijk', Dagblad van het noorden, 18 jan

George Vermeij, 'Tast in het duister bij Gem', Jegens & Tevens, 26 mei

Bob van der Sterre, 'Gesol met kunstzinnige dimensies', Tubelight ,15 aug

Henri Wijenberg, ' Een verhaal met teveel uitroeptekens' , Jegens & Tevens, 15 juni

Christa Benzer, 'Text als Zeichen oder Erzählung', Der Standard, 22 jan 2014

John van Tiggelen, 'The Killer', Blikvangen.nl, 22 mei

Jeroen Bosch, 'Marcel van Eeden @ Gem Den Haag', Trendbeheer, 19 mei

Kees Koomen, 'Ik ben G.S. 3', chmkoome's blog, 22 mei

Josje Hattink, 'Een van de vele verhalen over Marcel van Eeden', Jegens & Tevens, 6 jan

'Marcel van Eeden lehrt in Karlsruhe', BNN, 23 april

ed. Strengers, Alexander, In Zicht, De Nederlandse Bank, Amsterdam 2015

Schlüter, Ralf, 'Eine ästhetische Caritas', Art, 26 Jan nr. 1

Dijksterhuis, Edo, 'Marcel van Eeden, Murder he drew', ArtSlant, May 21

2013

-

cat. Donation Florence et Daniel Guerlain, Centre Pompidou, Paris

cat. N 50 51 40.9 E 3 24 1.3. Tales of murder and violence. ed. by Stroom Den Haag, 2013

cat. Walk The Line, The Art of Drawing, ed. Marc Valli and Ana Ibarra, London 2013

cat. Vitamin D2, New Perspectives in Drawing, ed. by Tony Godfrey and Octavio Zaya, Phaidon, Berlin 2013

Arjan Reinders, 'Marcel van Eeden tekent het niet-zijn', Kunstbeeld, dec 2013/ jan 2014

Egbert van Faassen, 'Ouborgprijs voor fenomenaal tekenaar' , Den Haag Centraal, 22 nov

Peter Swanborn, 'Mooi boek overwint uit liefde', De Volkskrant, 8 dec

Maaike Staffhorst, 'Marcel van Eeden zet geschiedenis naar zijn hand', De Telegraaf, 12 nov

Steffen Bender, 'Seine Zeichnungen schaffen Bilder im Kopf', Der Westen, 25 nov

Michiel Morel, 'Omkering in de tijd', In het hoofd van..., 27 dec

Anti-Materie, Gerrit Achterberg/Marcel van Eeden, Statenhofpers, Den Haag 2013

Lubok 11, ed. Christoph Ruckhäberle, Leipzig

cat. Schöne Landschaft - Bedrohte Natur. Alte Meister im Dialog mit zeitgenössischer Kunst, Landschaftsbilder aus der SØR Rusche Sammlung Oelde/Berlin t, ed. by Thomas Rusche, Berlin/Bielefeld 2013

Braeckman, Inge, Beeld- en tekstverhalen, in: HART, 116, 2013

Ommen, Merel van, Toen je dood was, in: VPRO-gids, 6. Oktober 2013

Ruyters, Domeniek: Waregem 1918, Marcel van Eeden organiseert een benefietveiling, in: Metropolism.com, 3. Oktober 2013

Depecker, Katrien: Bloedbad in de Blauwe-Zwaanstraat, in: Humo, 1. Oktober 2013

Fiers, Els: N 50 51 40.9, E 3 24 1.3 , in: KnackFocus, 18. September 2013

Benzer, Christa: Marcel van Eeden: Showdown mit Leiche, in: Der Standard, 12. Juni 2013

Eine fast perfekte Leiche, in: Wiener Zeitung, 11. Juni 2013

Venturi, Riccardo, Marcel van Eeden in: Artforum International, March 2013, pg. 289/290

2012

-

cat. State of the Union ed. by Freies Museum Berlin, curated by Conny Becker

Edition Ex Libris: Mathias Grünewald, ed. Gerhard Theewen, Salon Verlag, Koeln

cat. Geschichten zeichnen.Erzählung in der zeitgenössischen Grafik. ed. by Museum Folkwang, Edition Folkwang/Steidl, Essen, 2012

cat. ARTandPRESS. Kunst. Wahrheit. Wirklichkeit. ed. by Walter Smerling, Wienand Verlag, Köln, 2012

cat. Aus Passion. Die Sammlung Hanck im Museum Kunstpalast, Düsseldorf, ed. by Stefanie Ippendorf, Gunda Luyken, Beat Wismer, Cologne 2012

Heuer, Renko: Marcel van Eeden. in: Lodown Magazine; Issue 81; May /June 2012. S.100 - 103; 190/191.

'Wie wir Vergangenheit verändern', Bild.de, 19 mei

Danicke, Sandra: Mit dem Nerostift ausgemalt. Totalinstallation: Marcel van Eeden auf der Mathildenhöhe in Darmstadt, in: Süddeutsche Zeitung, 25. Januar 2012.

Hirsch, Annabelle: Die Erfindung des Nachlebens. Schattenspiele: Auf der Darmstädter Mathildenhöhe sind die gezeichneten Rätselwelten des Künstlers Marcel van Eeden zu besichtigen, in: Frankfurter Allgemeine Zeitung, 6. Januar 2012

2011

-

cat. Zwischen Film und Kunst. Storyboards von Hitchcock bis Spielberg. ed. by Kunsthalle Emden, 2011

cat. All About Drawing.100 Dutch Artists. ed. by Stedelijk Museum Schiedam, Uitgeverij d`jonge Hond, Amsterdam 2011

Staude, Sylvia: Vergangenheit in den Kohleschatten, in: Frankfurter Rundschau, Nr. 267, 16. November 2011

Arjan Peters, 'Het licht van Den Haag', De Volkskrant, 30 april

Huther, Christian: Im Bilderberg der Erinnerung, in: Mannheimer Morgen, 14. November 2011

Frederiksen, Jens: Der Zeichner als Geschichtenerzähler, in: Wiesbadener Tagblatt, 11. November 2011

Magel, Eva-Maria: Rauchende Koteletts, in: Frankfurter Allgemeine Zeitung, Rhein-Main, 10. November 2011

Miliard, Coline: Marcel van Eeden, in: Modern Painters, October 2011

Becker, Jörg: Vom gezeichneten zum bewegten Bild; in: NZZ Online, 25. August 2011

Busse, Esther: Shot by Shot; in: Jungle World, Nr. 34, 25. August 2011

Hinrichsen, Jens: Testfarht für den Taxi Driver, in: Monopol Magazin, August 2011

Weiland, Florian: Tanzende Koteletts und andere Ungereimtheiten, in: artline Kunstmagazin, Mai 2011

Hermann, Isabella, Schritte ins Reich der Kunst, in: The Art of Culture (online), 28. April 2011

John, Camilla, Schöne Künste - all-inclusive, in: Die Welt, 20. April 2011

Was sehen Sie in diesem Bild, in: Bild, 20. April 2011

Die Welt, 20. April 2011

Schaufelberger, Julia: Zwischen Realität und Fiktion, in: Südkurier, 12. April 2011

Sprügel, Julia, Möglichkeiten eines Nicht-Lebens, in: kunst:art, März/April 2011

Mack, Gerhard, in: Mörder, Detektive und Sammler, in: NZZ am Sonntag, 27. März 2011

Stange, Raimar, Marcel van Eeden - Zeitspiel:, in: Kunstbulletin, März 2011

Geschichtenerzähler, in: Madame, 27.Februar 2011

Schoch, Ursula Badrutt, Okkultes St. Gallen, in: St. Galler Tagblatt, 25. Februar 2011

Zysset, Astrid, Sammlung von Geschichten, in St. Galler Nachrichten, 24. Februar 2011

2010

-

cat. Linie, Line, Linea, ed. Adolphs, Volker, ifa, Stuttgart

cat. Op papier gezet, ed. Centraal Museum Utrecht, Provincie Utrecht.

Till Briegleb, 'Bilderroman', Art (2010) 6

Karolien Knols, 'Het verleden is een bak legostenen', De Volkskrant, 4 juni 2010

'Haagse Meesters', in: DH//, uitgave: Stroom, Den Haag 2010

cat. 'De Cornelia Maersk', uitgave: Havenbedrijf Rotterdam N.V. 2010

Koen Kleijn, 'Om boeg en tuig', De Groene Amsterdammer, 27 mei 2010, p. 55-56

Sander Pleij, 'Het ware verhaal van de Maasvlakte 2', Vrij Nederland 22 mei 2010

Theo Jongedijk, "Wrak Cornelia Maersk ligt Maasvlakte in de weg', De Telegraaf, 20 mei 2010

Murray Whyte, 'Murder most marvelous. Marcel van Eeden at Clint Roenisch', The Toronto Star, 20. may 2010

Gary Michael Dault, 'A sinister world created one day at a time', The Globe and Mail, 8. may 2010

Riki Simons, 'Top-100 van Nederlandse kunstenaars', Elsevier, 1 mei 2010

'Marcel van Eeden, A Cutlet Vaudeville Show' , SonntagsZeitung, 4. april 2010

'Tanz den Kotelett-Walzer', Tages-Anzeiger, Zueritipp, 1. april 2010

'Was wird passieren, Marcel van Eeden?', Monopol, april 2010

Jen Hutton, 'Marcel van Eeden', Artforum, Critics' Picks, april 2010

Nicole Ex, 'Mijn oneindige hiervoormaals' Hollands Diep (2010), maart/april, pp. 106-109

Eva Karcher, 'Einfach mal nein sagen', Sueddeutsche Zeitung, 20. februar 2010

2009

-

Marte Kaan en Stefan Kuiper, 'Wat blijft hangen. De 20 beste kunstenaars van de jaren nul.' Vrij Nederland (2009) 51/52

Peter Michael Hornung, 'Leksikon over min dod', Politiken, 13. december 2009

cat. Gruenewald Drawings, ed. by Galleri Bo Bjerggaard, Copenhagen 2009

cat. Gestern oder im 2. Stock. Karl Valentin, Kunst und Komik seit 1948, by Stadtmuseum Munich 2009

Judith Drews, 'Marcel van Eeden', Freistil Online, 26. oktober 2009

ATAK, 'Mir reicht ein Kuchentisch', Das Magazin (2009) september, pp. 120- 123

Jan Zier, 'Alles ist Zeichnung', TAZ, 24. september 2009

cat.Marcel van Eeden. The Archeologist. The Travels of Oswald Sollmann.

KRC Collection, ed. Liesbeth Willems, Voorschoten 2010, 164 pages,

Marcel van Eeden.Wird die moderne Kunst gemanagt?, Zeichung en und Malerei 1993 - 2009, by Michael Zink, Cologne 2009

http://www.dumont-buchverlag.de/sixcms/detail.php?id=5453

cat.Marcel van Eeden. The Zurich Trial. Part 1: Witness for the Prosecution. Herausgegeben aus Anlass der Ausstellung.

Hamburger Kunsthalle ,160 Seiten, ISBN 9783-938002-30-8

Michael Glasmeier, Bilder des Denkens, Marcel van Eeden und Frederieke Feldmann in: cat. 'Leichtigkeit und Enthusiasmus, Junge Kunst und die Moderne', Kunstmuseum Wolfsburg.

Tim Ackermann, 'Die erhabene Seite der Dunkelheit', Welt am Sonntag, 30. august 2009

Volkhard App, 'Junger Blick auf die Moderne', Deutschlandradio Kultur, 22. juni 2009

Daniel Stender, 'Auf den Schultern der Grossen', FAZ am Sonntag, 22. juni 2009

Tim Ackermann, 'Duester, aber doch ganz schoen: junge Kuenstler denken in Wolfsburg ueber die Moderne nach', Welt am Sonntag, 21. juni 2009

Volkhard App, 'Archaologe verschollener Bildwelten', Deutschlandradio Kultur, 14. juni 2009

Alain Bieber, "Eigentlich wollte ich Schriftsteller werden" ', Art Online, 12. juni 2009

Matthias Gretzschel, 'Marcel van Eeden in der Hamburger Kunsthalle', Hamburger Abendblatt, 11. juni 2009

Konrad Tobler, 'Grosse Werke und grosse Namen', Basler Zeitung, 11. juni 2009

Belinda Grace Gardner, 'Ein kunstvoll inszenierter Mord', Welt Online, 07. juni 2009

Reinhard Ermen, 'Marcel van Eeden', Kunstforum International, (2009) april-mai, pp. 198-201

Susanne Schmetkamp, 'Gross ist vor allem das kleine', Zeit Online, 25/2009

Sandra Smallenburg, 'Museale sfeer op Art Amsterdam door solopresentaties' ', NRC, mei 2009

Marina de Vries, 'Reflectie gaat weer voor commercie', Volkskrant, 14 mei 2009

Christian Rattemeyer, cat. Compass in Hand. Selections from The Judith Rothschild Foundation Contemporary Drawings Collection The Museum of Modern Art, New York 2009, p. 215

2008

-

Adrienne Braun, 'Sinnsucher werden enttauscht', Stuttgarter Zeitung, 1 oktober 2008

Valentina Bernabei, 'Flavio Favelli/ Marcel van Eeden', FlashArt, (2008) 271

Emily Verla Bovino, 'Marcel van Eeden and Flavio Favelli', Artforum Online, (2008) Mai

Joerg Scheller, 'Bei Marcel van Eeden in Heidelberg wird Celia Zeugin eines Mordes', Monopol, (2008) 11, p. 114

Johan Holten, cat. Witness for the Prosecution Heidelberger Kunstverein, Heidelberg 2008, p. 16-17

Christel Heybrock, 'Das wuchern der Phantasie', Mannheimer Morgen, 23 september 2008

Simone Reber, 'Sollbruchstelle', Tagesspiegel, 10. mai 2008

Linda-Luise Tueting, 'Marcel van Eeden', Artinvestor, (2008) 02, pp.82-85

Jaring Durst Britt, DH/ Stroom, Den Haag 2008, p.6-7 (English version)

Riki Simons, 'Solide succes', Elsevier, (2008) 19, p.81

Andreas Schalhorn, cat. I Bought the Brooklyn Bridge Kupferstichkabinett, Berlin 2008, p. 16-17

Sören Kittel, "Das Leben ist ein großes Legospiel", Berliner Morgenpost, 3 april 2008

Hans den Hartog Jager, "Van Tuyl kiest voor mondiale middenstroom" ', NRC, 26 februari 2008

El CAB de Burgos presenta la obra de Hiraki Sawa, Fran Mohíno y Marcel van Eeden, Lapiz, (2008) 240-241

Marcel van Eeden. "El arqueólogo, El Punto, (2008) 904

Alberto Martín "Marcel van Eeden/ Hiraki Sawa" ', El Pais, 21 maart 2008

Miguel Fernández-Cid, Los dibujos enigmáticos de Marcel van Eeden, El Cultural, 13-19 marzo 2008

"Los espacios se reinventan" ', Diario de Burgos, 19 januari 2008

Enrique Andrés Ruiz, La ruina el alzamiento, ABC, (2008) 843, p. 42

"Tres creaciones hilvanadas por "el juego y la fantasía", El Mundo, 19 januari 2008

2007

-

Robert Enright & Meeka Walsh, 'The Coincidence Man', Bordercrossings, (2007) 104, pp.42-57

Wim Noordhoek, 'Haags licht', VPRO-gids, (2007) 50, p.27

Roel Arkesteijn, cat. Drawing Typologies Stedelijk Museum, Amsterdam 2007, pp. 90-93

Caroline Kaeding, cat. Made in Germany Ostfildern 2007, pp. 106-109

Eva Scharrer, 'Marcel van Eeden', Artforum, (2007) october, p.387

Roel Arkesteijn, 'The Archaeologist El Arqueólogo' , ed. Galerie Michael Zink, Dublin/ Burgos 2007

Andreas Schalhorn, 'Was ist gute Kunst' , Hrsg. Wolfram Völcker, Ostfildern 2007, pp. 39-42

Linde Rohr-Bongard, 'Exerzitien mit dem Bleistift', Capital, (2007) 15, p.93

Eva Kirn-Frank, "Am liebsten will ich alles zeichnen", Stuttgarter Zeitung, 26 juni 2007

Walter Springer, "Chronist eines angekündigten Todes", Schwäbisches Tagblatt , 27 juni 2007

Walter Springer, 'Im Motivgarten jenseits von Eeden ', Schwäbisches Tagblatt , 15 juni 2007

Jens Hinrichsen, 'Der Zeichenmachinist', Der Tagesspiegel, 19 mei 2007

Peter Richter, 'Solang wir nicht am leben sind', Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung, 6 mei 2007

Kito Nedo, 'Leben verlängern per Stift', taz, 4 mei 2007

Sebastian Frenzel, 'Lebst du noch?', Vanity Fair, (2007) 18, p.132-133

Riki Simons, 'Duitse doorbraak', Elsevier, (2007) 19, p.98

Oliver Koerner von Gustorf, 'Ich zeichne, weil ich ewig leben möchte', Monopol (2007) 4, pp. 68-77

Till Briegleb, 'Was bisher geschah', ART Kunstmagazin (2007) 4, pp. 66-73

Ann Meskens, 'Is tijd vloeibaar of gasvormig? Was er maar een natuurkundige in de zaal', MDd (Museum Doordacht) (2007) 3, pp. 43-54.

2006

---

Stephan Berg, 'The Phantoms of the Graphic Artist', 'Die Phantome des Zeichners' , in: Celia, ed. Stephan Berg, Ostfildern 2006

Massimiliano Gioni, 'The invention of solitude', 'Die Erfindung der Einsamkeit', in: K.M. Wiegand, Life and Work, ed. Galerie Michael Zink, Ostfildern 2006

Linda-Luise Tüting, 'Marcel van Eeden', Hekmag (2006/ 2007) 3, p. 148 - 149

Ingrid Commandeur, 'Kunstkritiek & internet',Metropolis M (2006) december 1., 2.

Kito Nedo, 'Atelier der Welt' Art, (2006) 10, p.30-40

Johan Schloemann, 'Wundersame Enzyklopädie: Marcel van Eeden zeichnet Leben und Werk des grossen K. M. Wiegand', Süddeutsche Zeitung, 15 september 2006

Steven Henry Madoff, 'Mind Games', Artforum, (2006) september, p.101 - 102

Belinda Grace Gardner, 'Nachbilder einer anderen Zeit', Kunstzeitung, (2006) 120, p.9

Tanja Festor, 'Pixelfehler im Raum', HNA, 7 augustus 2006

Uta Baier, 'Der Reiter ist blau', Die Welt, 5 augustus 2006

Elke Buhr, 'Zwei solitäre im Kunstverein Hannover', Frankfurter Rundschau, 1 augustus 2006

Christina Tilmann, 'Als ich einmal tot war', Der Tagesspiegel, 6 juli 2006

Christiane Hitzemann, Hell-dunkel Verhältnisse, Style & The Familytunes, (2006) 93, pp. 78-87

Thomas Wulffen, Marcel van Eeden, Kunstforum International, (2006) 180, p. 246

Bert Mebius, Van plus min maken, De Groene Amsterdammer, (2006) 22, pp. 36- 37

Rüdiger Von Naso, Die Unsterblichkeit im Blick, Madame, (2006) 6, pp. 54- 57

Flyer 4. Berlin Biennale (pdf)

2005

---

Cees van Hoore, 'Het schemergebied voor de geboorte', Haarlems Dagblad, 27 oktober 2005

Aidan Dunne, 'Into Drawing', Irish Times

Maria Rosa Sossai, 'Stefano Arienti Marcel van Eeden, S.A.L.E.S.', Flasart (2005) 255, pp. 98-99

David Balzer, 'Marcel van Eeden', Canadian Art (2005) 22, pp. 94-95

Terence Dick, 'Marcel van Eeden', BorderCrossings (2005) 94, pp. 89-90

Gary Michael Dault, 'The artist who wants to draw everything', The globe and mail, 5 maart 2005

2004

---

Lynn Levy, 'Marcel van Eeden met en images une encyclopédie de la mort', Tribune de Genève, 15 december 2004

Oliver Tepel, 'Popauswege, Last Exit Avantgarde', Spex, (2004) 12

Chris Hammonds, 'Marcel van Eeden', Tema Celeste, (2004) 105, pp. 93-94

Dorothee Baer-Bogenschütz, 'Comeback der Zeichnung', Kunstzeitung (2004) 98, p.1

cat. Links!, Bergen (Museum Kranenburg/ KCB) 2004

Rainer Berthold Schossig, 'Fischen im Nicht-Mehr/ Fishing in past time', in: cat. Zeichnung vernetzt/ drawing links, Delmenhorst (D) (Städtische Galerie Delmenhorst) 2004

Murielle Schlup, 'Kunst unter freiem Himmel', Der Bund, 13 juli 2004

Eva Buhrfeind, 'Drei Künstler auf einer "Bühne" versammelt', Berner Rundschau, 10 juli 2004

Reinhard Spieler, 'Der Witz des Zeichners', in: cat. Marcel van Eeden, Zeichnungen/drawings Burgdorf (CH)(Museum Franz Gertsch) 2004

Sue Hubbard, 'Marcel van Eeden @ Percy Miller Gallery', The Independent, 1 juni 2004

Alex Mol, in: Verlangen naar nu, Uitgeverij Contact, Amsterdam/ Antwerpen, 2004, pp.77-78 en 152-153 (Eerder verschenen in de VPRO-gids)

cat. 'Wish you were (t)here', Aalst (B) (Stedelijk Museum Aalst) 2004

z.t., Artist Kunstmagazin, (2004) 59, pp. 34-39

Natacha Wolinski, 'Maître de la renaissance', Beaux Arts, (2004) 242 pp.84-85

Robbert Roos, 'Licht!', Kunstbeeld (2004) 04, pp.6-13

Iria Candela, 'Vik Muniz y Marcel van Eeden', Exit Express, (2004) 1, p.19

David Chao, 'La fábrica melancólica de Marcel van Eeden', Descubrir el Arte (2004) 60, p.110

José Luis Estévez, 'Dibujos de pasado', El Pais, 31 januari 2004

Femke van den Berg, 'Bibliotheek moet als woudlopershandboek zijn' Bibliotheekblad, (2004) 2

Carlos L. Bernádez, 'Poder evocativo', Faro da Cultura, 22 januari 2004

Antón Taboada, 'As lembrazas creadas por Marcel van Eeden', El Correo Galego, 4 januari 2004

2003

-

van Voss, Sandra Heerma, Tekenaar Marcel van Eeden brak in 2003 door, in: NRC Handelsblad, 31.12.2003

Tuinder, Dick, De molekulen die ik nu ben, waren er altijd al, in: De Groene Amsterdammer, 27/2003

van Cleef, Wim, Marcel van Eeden: het dagboek van nu met oude foto's als ruw materiaal, in: Pulchri, 2003

van de Velde, Paola, Via verleden vooruit kijken naar de dood, in: De Telegraaf, 11.07.2003

Rosenberg, Herman, De sublieme stilte van Van Eeden, in: Haagsche Courant, 04.07.2003

van Put, Roos, Het monomane van Marcel van Eeden, in: Tubelight, 26/2003

Stolk, Jill, De verloren wereld van Ruys, in: Haags Straatnieuws, 1/2003

2002

-

Luk Lambrecht, 'Tekeningen, dessins, drawings, zeichnungen',De Morgen, 20 december 2002

Ernst Jan Rozendaal, 'Reconstructie van een vreemd verleden', PZC, 18 oktober 2002

Hans den Hartog Jager, 'Dagboek van een nurksige buurman', NRC, dinsdag 27 augustus 2002

Itai Mol, 'Webluizen in de pels'. In: Het Parool,

PS van de week, zaterdag 13 juli 2002.

'Getekend dagboek van Marcel van Eeden',

Uitpost ,april 2002

'Hofvijver in Poëzie & Beeld', catalogus. Uitgeverij De Nieuwe Haagsche, maart 2002

Wim de Bie, 'BieslogKunst presenteert: Marcel van Eeden '. In: Bieslog, 29 maart 2002.

Roos van Put, 'Precies, weelderig, schetsmatig en toch dezelfde sfeer'. In: Haagsche Courant, 27 maart 2002.

'Marcel van Eeden' In: Kunstbeeld/ Kunstwereld, maart 2002.

2001

-

Hanne Weskott, 'Die Zukunft ist Vergangenheit, Der Künstler Marcel van Eeden und wie er die Welt sieht'. In: Süddeutsche Zeitung, 13 december 2001

George Moormann, 'De vingerwijzingen van een veldheer'. In: Tirade 388 / 2001 Nr.1. Uitgeverij G.A. van Oorschot, Amsterdam

Robert Anker, 'De archeologische vorm'. In: Tirade 388 / 2001 Nr.1. Uitgeverij G.A. van Oorschot, Amsterdam

Willem van Toorn, 'In wit'. In: Tirade 388 / 2001 Nr.1. Uitgeverij G.A. van Oorschot, Amsterdam

Corrie van der Veen, 'Het verlangen van Marcel van Eeden'. In: InterAegon, personeelsblad Aegon, november 2001.

Museum Jan Cunen, 'Verliefd op het onderwerp', catalogus. Museum Jan Cunen Oss/ Uitgeverij Waanders, Zwolle, november 2001. (alleen afb.)

Roos van Put. In: More than red, white and blue, Kunstaankopen door het ministerie van Buitenlandse Zaken, Den Haag, juni 2001.

Hans den Hartog Jager, 'Writers' artist'. In: NRC, 10 april 2001

Tom van Deel, 'Tirade'. In: Trouw, 24 maart 2001

Karel Ankerman, 'Van Eedens 'hiervoormaals''. In: Het Financieele Dagblad, 24 februari 2001

Karin Feenstra, 'Het raadsel van voor 1965'. In: de Volkskrant, 21 februari 2001

Alex Mol. In: VPRO gids nr. 6, 2001 (pag. 21)

Saskia Monshouwer, 'Marcel van Eeden'. In: Kunstbeeld nr.2, 2001 (pag. 64)

2000

-

Cees van der Geer, 'Van Eeden onthult het wezen van de fotografie'. In: Haagsche Courant, 24 november 2000

Gerrit Jan de Rook, 'Als een punt breekt, weet je dat het mis is'. In: cat. Wetering Galerie/Teylers Museum, Amsterdam/Haarlem 2000

en: Teylers Magazijn 68, najaar 2000

Jeroen Hendriks, 'Teylers Museum toont tekeningen van Marcel van Eeden'. In: UITkrant Haarlems Dagblad, 9 november 2000

Hans den Hartog Jager, 'Krabbels die kunst willen zijn'. In: NRC, 10 juni 2000

cat. Wat al niet in ruil voor zo'n middag als toen. KCB, Bergen NH 1999

1999 and before

-

Daan Van Speybroeck, 'Marcel van Eeden'. In: cat. Moderne Kunst. Museum Het Valkhof, Nijmegen 1999, 132-135

cat.750 meter Den Haag, In: Platvorm 39. Academie van Bouwkunst, Rotterdam 1998

cat.Historie en afstand. Stichting Kunstmanifestaties/ Haags Historisch Museum,

Den Haag 1998

Philip Peters, 'Eternal longing'. In: Marcel van Eeden, Drawings. Wetering Galerie/ Galerie Maurits van de Laar, Amsterdam/Den Haag 1998

Wouter Prins, 'Op atelierbezoek bij Marcel van Eeden'.

In: Origine no.2 1998

Roos van Put, 'Verborgen sensualiteit'. In: Haagsche Courant, 27 maart 1998

T. van Deel, 'Awater: van letter-shoarma tot restjeswol'. In: Trouw, 24 oktober 1997

Margriet van Seumeren, 'Op zoek naar een reisgenoot'. In: De Gooi- en Eemlander, 9 oktober 1997

Willem van Toorn,'Gelijk'. In: Het Parool, 6 oktober 1997

Henk Abma, 'Marcel van Eeden'. In: cat. Nooit zag ik Awater zo van nabij, Stichting Collage/ osg Kortenhoef, 1997

cat. Uitgelicht 2. Stichting Fonds vBKV&B/ ExpressZo, Amsterdam 1997

Cor Hospes,'In the picture: Marcel van Eeden' (advertorial). In: CJPmagazine, juni/juli 1997

Janneke Wesseling,'Van Eeden & Wevers'. In: NRC, 4 april 1997

'Een nieuwe publicatie van de Stadscollectie'. In: Haags Gemeentemuseumkrant, winter 1996

cat. Overkant. Stichting Collage, Kortenhoef 1996

Anna van der Burgt, 'Getekende foto's in Krabbedans'. In: Eindhovens Dagblad, 18 oktober 1996

'Louteringen'. Stadscollectie Den Haag, 1996

Lucette ter Borg, 'Elf keer het dilemma van de persoonlijke kunst te lijf'. In: NRC, 8 augustus 1996

Erick Kila,'Tijdsbeeld'. In: Haagsche Courant, 5 april 1996

cat. Kunst als medicijn, collectie AZL, Leiden 1996

Lucette ter Borg, 'Marcel van Eeden'. In: NRC, 22 maart 1996

cat. Een collectie. ABN AMRO Bank, Amsterdam 1995

Jurrie Poot, 'Marcel van Eeden'. In: Stedelijk Museum Bulletin, mei/juni 1995

Cathérine van Houts, 'Het moment dat je er niet bent'.

In: Het Parool, 8 maart 1995

Din Pieters,'Marcel van Eeden'. In: NRC, 17 maart 1995

cat. Voor de stad en de wereld. Stroom/Haags Gemeentemuseum, Den Haag 1995

cat. Warm of koud. Stroom hcbk, Den Haag 1995

Henny Hagenaars, 'Marcel van Eeden'. In: cat. Tekenen, Kunstuitleen Tilburg, 1995

Karin Feenstra, 'Romantische verlatenheid in nachtelijke wandeling', In: Het Financieele Dagblad, 4/6 maart 1995

Onno Schilstra,'z.t.'. In: Marcel van Eeden, tekeningen. Galerie Maurits van de Laar, Den Haag 1994

Domeniek Ruyters, 'Tekeningen'. In: Marcel van Eeden, tekeningen. Galerie Maurits van de Laar, Den Haag 1994

Leo Delfgaauw, 'Marcel van Eeden'. In: cat. Het 7e Museum. Hofvijvermusea/Stroom, Den Haag 1994

Domeniek Ruyters, 'Marcel van Eeden'. In:

Jaarboek 1993. Haags Gemeentemuseum, Den Haag 1994

Nico Out, 'Probeer de pijn te verzachten'. In: PZC, 28 oktober 1994

Lucette ter Borg, 'Verloren paradijs'. In: NRC,

4 maart 1994

Cees van der Geer, 'Tekeningen'. In: Haagsche Courant,4 maart 1994

Nico Out, 'Gedachten in beelden'. In: PZC, 18 februari 1994

Din Pieters, 'Gezapige uitstalling van jonge kunst'. In: NRC, 18 december 1993

Jan Bart Klaster, 'Je weet niet wat je ziet bij Peiling '93'. In: Het Parool, 17 december 1993

Paul Depondt, 'Peiling jongleert met de scherven'. In: de Volkskrant, 12 december 1993

Robbert Roos, 'Prachtige peiling hedendaagse kunst'. In: Utrechts Nieuwsblad, 11 december 1993

Karin Feenstra, 'Utrecht peilt het jonge kunsttalent'. In: Het Financieele Dagblad, 4 december 1993

Domeniek Ruyters, 'Peiling '93'. In: Metropolis M, nr.1 1994

cat.Peiling'93. Centraal Museum Utrecht, 1993

Vera Illés, 'Eigen kunst gaat voor'. In: Elsevier, 2 oktober 1993

'Haagsche Stadscollectie op zicht'. In: Stroom-journaal 09/93

Cees van der Geer, 'Prijs'. In: Haagsche Courant, 7 mei 1993

Cees van der Geer, 'Los'. In: Haagsche Courant, 13 maart 1993

Philip Peters, 'Het specifieke moment: het menselijk tekort'. In: cat. Losse tentoonstellingen II. HCAK, Den Haag 1993

Radio/ tv/ video

-

'De Gasfabriek/ The Gasworks', Van Gogh Museum, 2022

'Schwarze Geschichte', SWR2, 30.11.19 (radio)

'Sehen, denken, träumen', Staatliche Kunsthalle Karlsruhe, 2019

'Top Floor', Kunstmuseum Den Haag, 2019

Kunstzicht, Den Haag FM, 12 mei 2019 (radio)

Opium (AvroTros), 21 juni 2014 (radio)

Louisiana Channel, 'Marcel van Eeden: Working with nonexistence', 2014

De Canvasconnectie, VRT, 6 oktober 2013

Hollandse Meesters, regie: Jack Janssen, 2012

Bilderstreit, 3sat, 22 august 2009

Deutsche Welle, Euromaxx, 2006

Metropolis, Arte, ca. 15 minuten, 1 juli 2006 (TV)

RAM, Hank Onrust, VPRO, 10 min, 13 februari 2005. (TV)

De Droomfabriek, Kees Boas, RVU, 2 min, 30 oktober 2003. (TV)

Kunststof, interview: Frénk van der Linden, NPS, 45 min, 16 juli 2003.

De werkplek, interview: Wim Noordhoek, De Avonden, 45 min. VPRO, 14 juli 2003

De Droomhandel, met Wim Brands, Thomas Verbogt en Dirk van Weelden, De Avonden, VPRO, 16 maart 2001

Atelierbezoek, interview: Toine Moerbeek, 30 min., De Avonden, VPRO, 9 maart 2001(Herhaling, 6 juli 2001.)

'Tekeningen', het radioverhaal. Samenstelling: Ineke Holzhaus, 15 min., humanistische omroep, 5 juni 1999

   

 

Eigen teksten

---

'Beeld en schrijver, W.G. Sebald', Metropolis M, (2004) 5, pp. 87-88

z.t, 'Armando 75', Armando Museum, Amersfoort

'Muziek in Beeld', Preludium, (2004) 8, p. 7

  ¡